Nadciśnienie bez tajemnic: poradnik sercowca

Dbasz o serce i obawiasz się nadciśnienie? Słusznie. Ta choroba nie bez powodu bywa nazywana „cichym zabójcą”. Zobacz, na czym dokładnie polega, czemu jest groźna i – co najważniejsze – jak sobie z nią radzić. Odkrywamy tajemnice i odpowiadamy na częste pytania.

Spis Treści

Co to jest nadciśnienie?

Nadciśnienie tętnicze jest trwałym podniesieniem ciśnienia tętniczego do wartości minimum 140/90 mm Hg[1].

W medycynie poziom „zaawansowania” tego schorzenia można zaliczyć do jednego z trzech stopni.

Nadciśnienie I stopnia to sytuacja, w której ciśnienie skurczowe utrzymuje się na poziomie 140-159 mm Hg i/lub rozkurczowe ma wartość 90-99.
Nadciśnienie II stopnia diagnozuje się przy wartościach ciśnienia skurczowego 160-179 i/lub rozkurczowego 100-109.
Nadciśnienie III stopnia występuje powyżej wartości skurczowej pomiaru 180 i/lub rozkurczowej ponad 110[2].

To, jak poważne jest nadciśnienie, wpływa na proces leczenia.

Jakie są przyczyny nadciśnienia?

W ponad 90% przypadków nadciśnienie ma charakter pierwotny[3]. Oznacza to, że nie można wskazać jednej, konkretnej przyczyny jego powstania. Na rozwój choroby ma wpływ splot różnych czynników. Są to np.:

skłonność dziedziczna;
otyłość brzuszna;
niezdrowy tryb życia – np. mała aktywność fizyczna, niezdrowa dieta, nadmierne spożycie soli, sięganie po używki[4].

W ok. 10% przypadków nadciśnienie może mieć charakter wtórny i np. wynikać z innych chorób albo z przyjmowanych leków. U podłoża nadciśnienia wtórnego mogą leżeć np.:

choroby nerek;
zaburzenia funkcjonowania tarczycy, przytarczyc i nadnerczy;
obturacyjny bezdech senny;
choroby układu nerwowego;
przyjmowanie kortykosteroidów, cyklosporyny, preparatów lukrecji czy niektórych doustnych środków antykoncepcyjnych[5].

Czy jednorazowe podwyższone ciśnienie to oznaka choroby?

Nadciśnienia nigdy nie diagnozuje się po jednym pomiarze ciśnienia. Diagnoza opiera się na co najmniej kilku badaniach tego parametru, które muszą być przeprowadzone w odstępach czasowych – np. przez kilka dni, a nawet tygodni[6].

Nie obawiaj się więc, jeśli wykonasz przypadkowo badanie ciśnienia, np. po zjedzeniu ciężkiego posiłku albo po intensywnym wysiłku, a na wyświetlaczu pokażą się wysokie wartości[7]. Zmierz ten parametr kilkukrotnie, np. przez kilka dni rano i wieczorem, aby upewnić się, czy są powody do niepokoju.

Jak żyć z nadciśnieniem?

Zdiagnozowano u Ciebie nadciśnienie? Przede wszystkim stosuj się do wskazań lekarza – np. w zakresie przyjmowania leków. Nie pomijaj ich dawek. To jednak nie wszystko! Aby pomóc organizmowi w utrzymaniu równowagi, zadbaj też o prowadzenie zdrowego trybu życia. Jak to zrobić[8]?

Utrzymaj prawidłową masę ciała – jeżeli masz nadwagę lub otyłość, zwłaszcza brzuszną (BMI ponad 25 i obwód talii 80 cm – kobiety lub 94 cm – mężczyźni), postaraj się zredukować nadprogramowe kilogramy.
Wdróż zdrową dietę, np. śródziemnomorską lub DASH – są oparte na dużej ilości świeżych warzyw i owoców, produktach pełnoziarnistych bogatych w błonnik, a także zdrowych tłuszczach nienasyconych (zawartych np. w olejach i miękkich margarynach kubkowych). Ogranicz natomiast spożycie żywności typu fast food, czerwonego mięsa, tłustego nabiału oraz słodyczy i żywności wysoko przetworzonej.
Zadbaj o utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu – jeśli już masz z tym problem, wprowadź sterole roślinne, które obniżają poziom cholesterolu LDL o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni, przy dziennym spożyciu 1,5-2,4 g i zachowaniu zdrowego stylu życia oraz zrównoważonej diety[9]. Zawiera je np. Optima Cardio.
Zmniejsz spożycie soli – nie powinno przekraczać 5 g na dobę (to odpowiednik jednej łyżeczki)[10].
Wprowadź aktywność fizyczną – zalecane są regularne ćwiczenia o umiarkowanej intensywności przez ok. 150-300 minut tygodniowo, np. marszospacery, nordic walking, jazda na rowerze, pływanie, aerobik[11].
Zrezygnuj z używek – np. z papierosów czy alkoholu.